Wat is veredelingsstaal? De ABRAMS^® Staalconsulent legt het uit!

Ongelegeerd en gelegeerd veredelingsstaal is een constructiestaal met een koolstofgehalte tussen 0,25% en 0,60%, dat ideaal is voor harden en ontlaten in een temperatuurbereik vanaf 430 °C. Het is belangrijk om de gewenste hardheid met de juiste hardingstemperatuur en afschriksnelheid af te stemmen op het juiste materiaal.

Het koolstofgehalte is uiterst belangrijk bij de productie van staal. Een hoog koolstofgehalte leidt tot harder, maar ook brosser staal. Een laag koolstofgehalte daarentegen resulteert in een zachter, maar taaier staal. Het koolstofgehalte in veredelingsstaal ligt daarom in een gemiddeld bereik, wat een goed evenwicht tussen hardheid en taaiheid mogelijk maakt. Deze balans wordt verder verbeterd door het zogenaamde veredelen, waardoor staalsoorten ontstaan met een vooraf bepaalde treksterkte en taaiheid.

Veredelingsstaal is bij levering soms genormaliseerd en specifiek veredeld, of het staal wordt geleverd als zogenaamd voorgehard en getemperd staal (Quenched and Tempered, “QT”).

Waarom wordt het veredelingsstaal genoemd?

Veredelingsstaal is afgeleid van ‘veredelen’. Bij het veredelen van het staal gaat het om zogenaamde conversie-harding, waarbij men specifiek de relatie tussen hardheid en taaiheid beïnvloedt.

Koolstof is het element dat staal zijn hardheid geeft.

De eerste fase van het veredelingsproces is het harden. Door het snelle afkoelen (afschrikken) van het staal na verhitting wordt de koolstof “vastgelegd” en vormt een zeer harde structuur, martensiet genaamd. Door vervolgens te ontlaten, dat wil zeggen verwarmen op een lagere temperatuur, wordt deze structuur vervolgens gedeeltelijk weer omgezet in een taaiere toestand (ferriet en perliet). Na het ontlaten hebben veredelingsstalen specifieke mechanische eigenschappen. Dit kan een gewenste treksterkte zijn gecombineerd met een goede taaiheid, die in de normale toestand nog niet aanwezig was.

Het is daarom een fijn afgestemde balans die moet worden bereikt om de optimale eigenschappen voor de betreffende toepassing te verkrijgen. En dat is precies wat de productie en het gebruik van veredelingsstaal zo interessant en uitdagend maakt.

Waar wordt veredelingsstaal gebruikt?

Veredelingsstaal wordt gebruikt waar constructie onderdelen met hogere sterktes nodig zijn. Veredelingsstaal wordt gebruikt in assen, bouten, landingsgestellen van vliegtuigen, krukassen, drijfstangen, schroeven, assen en andere onderdelen met een hogere sterkte.